เกษตรผสมผสานเริ่มต้นอย่างไร

                                                     เกษตรผสมผสานเริ่มต้นอย่างไร?
      มีเพื่อนบางท่านถามว่ามีที่ดินอยากทำเกษตรผสมผสาน แต่ไม่ทราบจะเริ่มต้นอย่างไร ผมตอบให้เลยนะครับ ก่อนอื่นต้องจัดการเรื่องน้ำครับ สำรวจที่ของเรา เป็นที่ดอนหรือที่ลุ่ม ปลูกพืชได้หรือไม่ เลี้ยงสัตว์ได้หรือไม่ มีคลองผ่านไหม ถัาไม่มีต้องขุดสระน้ำเพื่อเก็บน้ำไว้ใช้รดพืชและเลี้ยงสัตว์ ถ้าแบบทฤษฎีใหม่ กำหนด การขุดสระน้ำ 30 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่ โดยทั่วไปเกษตรทฤษฎีใหม่แนะนำสำหรับเกษตรกรที่มีพื้นที่ประมาณ 15 ไร่ ขุดสระ 30 เปอร์เซ็นต์(ประมาณ4-5ไร่)ทำนา 30 เปอร์เซ็นต์ พืชไร่ ไม้ผล สวนครัว 30 เปอร์เซ็นต์ พื้นที่อีก 10 เปอร์เซ็นต์ เป็นที่อยู่อาศัยและเลี้ยงสัตว์ คือสัดส่วน 30:30:30:10 ถ้าขุดสระไม่มากอาจต้องใช้น้ำบาดาลช่วยครับ จากนั้นเริ่มที่ปลูกผักสวนครัว กล้วย มะละกอ ไม้ผล ไม้ใช้สอย ไม้ร่มเงา ไม้ประดับ ปล่อยปลาลงสระ เลี้ยงสัตว์ ไก่ไข่ ไก่เนื้อ เป็ด หมู วัว ควาย ฯลฯ ตามความสามารถครับ การทำแนะนำให้ค่อยเป็นค่อยไป ถือหลัก มีเหตุผล พอประมาณ มีภูมิคุ้มกัน ทำกิจกรรมให้เกื้อกูลส่งเสริมกัน เช่นน้ำพืชผักไปเป็นอาหารสัตว์ นำมูลสัตว์มาเป็นปุ๋ย เป็นต้น